Column 18: Help, wat moet ik eten?

Afvallen? Wondermiddelen bestaan niet. Voldoende lichamelijke beweging is belangrijk maar onvoldoende om het gewenste effect te bereiken. Dieetgoeroes beloven veel, maar als puntje bij paaltje komt, moet jezelf elke dag kiezen wat je in je mond stopt. De vraag die ons allemaal bezig houdt, is wat we precies moeten eten om slanker te worden. Wat laten we staan? Wat kunnen we met een gerust hart eten? We voelen ons hulpeloos.

Hier zijn de 10 regels voor het verstandige dieet dat je zal helpen.

Je zult minder energiestoffen moeten eten. Er zijn twee energiestoffen: koolhydraten en vetten. Minder dus daarvan. Dat betekent zinloze calorie-inname beperken, maar je moet ook beter gaan kiezen.
Kies in het geval van koolhydraten voor ongeraffineerde koolhydraten en vermijdt de geraffineerde koolhydraten zo veel mogelijk. Wat is geraffineerd? Wit brood, witte rijst, veel pasta producten, suikers, cake, snoep.
Welke koolhydraten eet je dan wel? De koolhydraten waarin veel vezels zitten: verse groenten en fruit, volkoren producten. Vezels blijken te helpen bij het afvallen en zijn ook nog gezond.
Wees ook kieskeurig als het aan komt op het gebruik van vet. Beperk de verzadigde vetten zoveel mogelijk. Alles wat kan stollen is een hard vet, het is verzadigd. Het zit meestal in dierlijke producten: roomboter, kaas en veel vleeswaren. Kijk ook uit met frituren en bakken. Gezonde producten worden daardoor soms ware vetbommen.
Onverzadigde vetten vormen een betere keus. Daar kun je echter ook niet te veel van gebruiken, maar zonder vet kun je nu eenmaal niet eten. Kies daarom vloeibare vetten, zoals in plantaardige producten en in vis.
Tot nu toe is het gemakkelijk. Kind kan de was doen. Maar wat doen we met de eiwitten? Moet je meer eiwitten gaan eten? Dat gebeurt vanzelf als je minder vet en minder koolhydraat gaat gebruiken. Dan stijgt het percentage eiwit vanzelf. Voldoende eiwit geeft net als veel vezels een gevoel van verzadiging en dat helpt je om bij het afvallen de dag door te komen zonder al te veel hongergevoel.
Kijk uit voor de valkuilen. Uit onderzoek blijkt dat toegevoegde suikers aan het voedsel dat we kant en klaar kopen ervoor zorgen dat het slechte cholesterol en de slechte triglyceriden omhoog gaan. Neem frisdrank hoogstens eens per week. Leer water te drinken als je dorst hebt.
Let dus op de verpakking van kant-en-klaar voedsel. Er zit veel te vaak ook suiker of fructose in om het lekkerder te maken. De informatie staat er niet voor niets op. Lees de info over toegevoegde suikers en over het percentage vetten. Alles wat je zelf klaar maakt, geeft je overigens meer controle.
Een dieet waarin men niet adviseert om ook flink meer te bewegen, is een bedriegers dieet. Het zorgt misschien voor snel succes op korte termijn, maar op de lange termijn red je het niet als je niet tegelijkertijd voldoende beweegt.
Zorg dat je op een of andere manier begeleiding hebt voor de perioden dat het minder goed gaat. Het is met afvallen net anders dan met andere dingen in het leven: Alle begin is gemakkelijk. Volhouden, daar ligt vaak het probleem.

De regels zijn zo voor de hand liggend dat het bijna teleurstellend is. Juist omdat het zo simpel is, moet er iets zijn dat zorgt dat we het vaak niet volhouden: dat zijn we zelf. We willen zo graag vasthouden aan oude gewoonten, we willen ons zo graag troosten met lekker eten, we zijn zo vergevingsgezind naar ons zelf toe, we houden onszelf zo gemakkelijk voor de gek, en er staat een enorme industrie klaar om ons te verleiden te eten wat eigenlijk niet goed voor ons is. Zorg dat je weet wat je eet en blijf gemotiveerd.

Deze column is niet door mijzelf geschreven maar door Ivan Wolffers , hoogleraar gezondheid en cultuur aan de VU Amsterdam. Bovenstaande tekst verwoord precies hetgeen waar ik voor sta.